લાલા લાજપત રાયનો પંજાબ રાજ્યમાં આવેલા ફિરોઝપુર જિલ્લાના ધુદિક ગામમાં થયો ૨૮ જાન્યુઆરી ૧૮૬૫ના દિવસે થયો હતો. તેમના કુટુંબની માન્યતાએ લાજપત રાયને વિવિધ ધર્મો અને માન્યતાઓ હોવાના સ્વતંત્રતાને મંજૂરી આપી હતી. તેમણે તેમના પ્રારંભિક શિક્ષણને સરકારી હાયર સેકન્ડરી સ્કૂલ, રેવાડીમાં પ્રાપ્ત કર્યું હતું, જ્યાં તેમના પિતા શિક્ષક તરીકે પોસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. લૉજપત રાય લો 18 ફેબ્રુઆરીએ લો કોલેજમાં ગવર્નમેન્ટ કોલેજમાં જોડાયા હતા. કોલેજમાં જ્યારે તેઓ દેશભક્ત અને ભાવિ સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓ લલા હંસ રાજ અને પંડિત ગુરુ દત્ત સાથે સંપર્કમાં આવ્યા ત્યારે. તેમણે લાહોરમાં સરકારી કોલેજમાંથી કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો અને ત્યાર બાદ હિસાર, હરિયાણામાં તેમની કાનૂની પ્રથા શરૂ કરી. બાળપણથી તેમના દેશની સેવા કરવાની ઇચ્છા હતી અને તેથી તેને વિદેશી શાસનમાંથી મુક્ત કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી. 1884 માં તેમના પિતા રોહતકમાં ટ્રાન્સફર થયા હતા અને લાલા લજપત રાય આવ્યા હતા. તેમણે 1877 માં રાધા દેવી સાથે લગ્ન કર્યાં. 1886 માં પરિવાર હિસારમાં ખસેડવામાં આવ્યો, જ્યાં તેમણે કાયદાની પ્રેક્ટિસ કરી. નેશનલ કૉંગ્રેસના 1888 અને 1889 ના વાર્ષિક સત્ર દરમિયાન તેમણે એક પ્રતિનિધિ તરીકે ભાગ લીધો હતો.
એમણે કેટલાક સમય સુધી હરિયાણા રાજ્યમાં આવેલાં રોહતક અને હિસાર શહેરોમાં વકીલાત પણ કરી હતી. ત્યારબાદ તેઓ દેશની આઝાદી માટેની ચળવળમાં સામેલ થઇ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના ઉગ્ર દળના અગ્રિમ હરોળના નેતા બન્યા હતા. બાલ ગંગાધર તિલક અને બિપિન ચંદ્ર પાલની સાથે એમને લાલ-બાલ-પાલનાનામ વડે ઓળખાવા લાગ્યા હતા. આ નેતાઓએ સૌથી પહેલાં ભારત દેશની સંપૂર્ણ સ્વાતંત્રતા માટેની માંગ ઉઠાવી હતી. એમણે સ્વામી દયાનન્દ સરસ્વતી સાથે મળીને આર્ય સમાજને પંજાબમાં લોકપ્રિય બનાવ્યો હતો. લાલા હંસરાજ સાથે દયાનન્દ એંગ્લો વૈદિક વિદ્યાલયો (ડીએવી)ના પ્રસાર કાર્યમાં ભાગ લીધો તથા અનેક સ્થાનો પર દુષ્કાળના સમયમાં શિબિર ઉભી કરીને લોકોની સેવા પણ કરી હતી. તેઓ ભારત દેશના આગળ પડતા સ્વતંત્રતા સેનાનીઓ પૈકીના એક હતા. એમને પંજાબ કેસરી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેમણે પંજાબ નેશનલ બેંક અને લક્ષ્મી વીમા કંપનીની સ્થાપના પણ કરી આવી હતી. તેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના ગરમ દળના પ્રમુખ નેતા હતા. ત્રીસમી ઓક્ટોબર ૧૯૨૮માં એમણે લાહોરમાં સાયમન કમીશન વિરુદ્ધ એક પ્રદર્શનમાં ભાગ લીધો, જે દરમિયાન કરવામાં આવેલા લાઠી-ચાર્જમાં તેઓ ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા. આ સમયે એમણે કહ્યું, "મારા શરીર પર પડેલ લાઠીનો એક એક ફટકો બ્રિટિશ સરકારના કોફીન પર એક એક ખીલાનું કામ કરશે" અને આમ જ થયું. તેમના મૃત્યુના ૨૦ વરસમાં જ બ્રિટિશ સામ્રાજ્યનો અંત થયો. સત્તરમી નવેમ્બર ૧૯૨૮ના રોજ આ ગંભીર જખમોને કારણે એમનું અવસાન થયું હતું.
No comments:
Post a Comment